Powstanie Spółdzielni Mieszkaniowej w Praszce związane jest z dynamicznym rozwojem w latach 70 – tych, Zakładów Sprzętu Motoryzacyjnego POLMO Praszka. Wraz z rozkwitem przedsiębiorstwa, a co za tym idzie, zwiększającą się liczbą pracowników, napływających z całego kraju, wzrosło zapotrzebowanie na mieszkania.
Problem zapewnienia załodze przysłowiowego dachu nad głową stał się problemem palącym. W tej sytuacji zarówno władze miasta jak i dyrekcja ZSM POLMO Praszka podjęły działania w celu powołania własnej spółdzielni mieszkaniowej.
Drugim, istotnym czynnikiem mającym wpływ na jej powstanie miała zmiana przynależności administracyjnej Praszki, na skutek reformy terytorialnej z 1 czerwca 1975 roku. W wyniku tej reformy, Praszka dotychczas podlegająca administracji powiatu wieluńskiego, województwa łódzkiego, znalazła się w granicach województwa częstochowskiego. Wówczas to zasoby mieszkaniowe w Praszce należące do Wieluńskiej Spółdzielni Mieszkaniowej zostały wyłączone spod jej nadzoru.
29 grudnia 1975 r., wychodząc naprzeciw inicjatywie, mieszkających w Praszce, członków Wieluńskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, jej Zarząd zwołał Walne Zgromadzenie Założycieli Spółdzielni Mieszkaniowej w Praszce. Wzięło w nim udział 91 osób, wyrażających wolę przystąpienia do powstającej w naszym mieście Spółdzielni. Podjęło ono niezbędne uchwały, ważne dla jej utworzenia: przyjęto Statut, dokonano wyboru Rady Nadzorczej, przyjęto plan działania Spółdzielni, zatwierdzono preliminarz budżetowy oraz regulamin Rady Nadzorczej.
Już następnego dnia, 30 grudnia 1975 r. Centralny Związek Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego w Warszawie wydał oświadczenie o celowości założenia Spółdzielni Mieszkaniowej w Praszce. Została ona wpisana do rejestru spółdzielni mieszkaniowych i zrzeszona w Centralnym Związku Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego.
Dzień później, Zebranie Przedstawicieli Członków Wieluńskiej Spółdzielni Mieszkaniowej podjęło uchwałę o przekazaniu spółdzielni w Praszce, z dniem 31 grudnia 1975 r. – nieruchomości położonych w tym mieście. W momencie powstania, spółdzielnia posiadała 3 budynki – budynek nr 10E przy ul. Kolejowej (obecnie Kopernika 10 E) o 70 mieszkaniach oraz budynek nr 1 i 2 przy ul. Polnej (obecnie Mickiewicza 4 i 6) o 90 mieszkaniach wraz z lokalną kotłownią, jeden budynek w budowie, dokumentację techniczną na budowę kolejnych oraz uzbrojony teren pod budowę osiedla Fabryczna II.
Kolejna ważna data kończąca formalno – prawny proces powstawania spółdzielni to 16 stycznia 1976 roku. Wtedy to, Sąd Rejonowy w Częstochowie, na podstawie dostarczonych dokumentów tj. protokołu z Walnego Zgromadzenia Założycielskiego Członków SM w Praszce, protokołu z posiedzenia Rady Spółdzielni Mieszkaniowej w Praszce z 29 grudnia 1975 roku oraz oświadczenia Centralnego Związku Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego w Warszawie o celowości założenia spółdzielni wydał decyzję o zarejestrowaniu Spółdzielni i Zarządu. Tym samym Spółdzielnia Mieszkaniowa w Praszce stała się pełnoprawnym podmiotem prawa i mogła przystąpić do wypełniania swych statutowych zadań.
Rozpoczęta 45 lat temu historia naszej spółdzielni, to przede wszystkim historia ludzi, ich determinacji i zaangażowania w dzieło jej powstania. Nie sposób nie wymienić tych, którzy jako pierwsi podjęli energiczne działania w tym kierunku. To wspomniane już władze miasta i dyrekcja Zakładów Sprzętu Motoryzacyjnego POLMO Praszka w osobach: Kazimierz Belka, Ryszard Rekowski, Kordian Zawadzki, Alojzy Żółtaszek, Lucjan Pychyński.
Do annałów historii spółdzielni przejdą także nazwiska pierwszej Rady Nadzorczej: Franciszek Hombek – Przewodniczący, Józef Rogala – Z-ca Przewodniczącego, Irena Bury – Sekretarz, Czesław Białek, Cecylia Kuliberda, Henryk Mirowski, Henryk Struzik, Franciszek Czarny, Jacek Parol – Członkowie Rady.
Zarządzanie Spółdzielnią powierzono Januariaszowi Bielawskiemu, Jerzemu Graczowi oraz Henrykowi Hofmanowi. Od 07 lipca 1976 r. obowiązki Przewodniczącego Zarządu, a później Prezesa – przez 44 lata, pełnił Jerzy Gracz.
Spółdzielnia Mieszkaniowa w Praszce, jak każda inna, jest dobrowolnym zrzeszeniem osób, jej członków. Zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych oraz innych potrzeb gospodarczych, socjalnych i kulturalnych wynikających z zamieszkiwania w jednym budynku czy w osiedlu, to główny cel działalności organów spółdzielczych, jakimi są Walne Zgromadzenie, Rada Nadzorcza i Zarząd Spółdzielni.
W roku Jubileuszu Spółdzielni w skład Rady Nadzorczej wchodzą: Edward Szaniec – przewodniczący Rady, Piotr Dytman – z-ca Przewodniczącego Rady, Bogdan Panek – Sekretarz, Barbara Kuczaj – Przewodnicząca Komisji Rewizyjnej, Tadeusz Placek – Przewodniczący Komisji Gospodarki Zasobami Mieszkaniowymi i Inwestycji oraz Oświatowo – Kulturalnej, Bernard Kaczor – Członek Rady, członek Komisji Gospodarki Zasobami Mieszkaniowymi i Inwestycji oraz Oświatowo – Kulturalnej, Alicja Nowak – Członek Rady, członek Komisji Rewizyjnej.
Natomiast zarządzanie spółdzielnią powierzono: Prezesowi Dawidowi Świderskiemu, jego zastępcom – Michałowi Chwiłce oraz Bożenie Wróblewskiej.
Rozwój budownictwa mieszkaniowego w Praszce przebiegał 2 – torowo.
Dla ciągle rosnącej liczby zatrudnianych pracowników różnego szczebla, pierwsze bloki mieszkalne zakład wybudował już w 1972 r. (ul. Kolejowa/Kopernika 10c), ostatnie w 1989 r., przy ul. Mickiewicza 2 i Kościuszki 17. W sumie 19 budynków mieszkalnych.
Natomiast Spółdzielnia Mieszkaniowa w Praszce, bazując na majątku przekazanym przez Wieluńską Spółdzielnię Mieszkaniową, niezwłocznie podjęła własną działalność inwestycyjną. Już w marcu 1976 roku oddala do użytku rozpoczętą wcześniej inwestycję przy ul. Mickiewicza 10, z 75 lokalami mieszkalnymi, a w grudniu tego roku oddano do użytku blok mieszkalny przy ul. Listopadowej 20, gdzie swoją siedzibę znalazła administracja spółdzielni, a także osiedlowa świetlica. Dopiero w 1988 r. wybudowano nowy budynek biurowy przy ul. Mickiewicza 18, a użytkowany dotychczas przez dział techniczny budynek, zaadaptowano na Klub Osiedlowy.
Do 1989 roku wybudowano kolejno 12 bloków mieszkalnych wraz z infrastrukturą towarzyszącą.
Rozmach inwestycyjny na terenie Praszki w budownictwie mieszkaniowym trwał przez kilkanaście lat. Zahamowany został w latach 90 – tych, w okresie transformacji politycznej i ekonomicznej oraz na skutek niekorzystnych trendów w budownictwie mieszkaniowym – w 1993 oddano do użytku tylko jeden segment budynku mieszkalnego liczący 21 lokali, a w 2001 roku, drugi – liczący 20 lokali mieszkalnych przy ul. Mickiewicza 28.
W 1995 roku Spółdzielnia Mieszkaniowa w Praszce musiała zmierzyć się z jeszcze jednym wyzwaniem, jakim było bezpłatne przejęcie – już wtedy – od ZSM POL-MOT Praszka – 19 zakładowych bloków mieszkalnych liczących 904 mieszkania oraz przyległych do tych bloków terenów. Budynki te zresztą już od 1978 roku administrowane były przez spółdzielnię mieszkaniową.
W tej sytuacji władze Spółdzielni podjęły jedyną racjonalną decyzję o działaniach chroniących majątek swoich członków oraz o działaniach służących ciągłemu podwyższaniu standardów zamieszkania i zmniejszaniu kosztów eksploatacji.
Kolejne lata przyniosły istotne zmiany w kwestii niezwykle ważnej dla naszych członków, jakim była zmiana systemu grzewczego – już nie kotłownie węglowe, ale gazowe miały stać się źródłem wytwarzania energii cieplnej do naszych budynków. W 2006 r. Gmina Praszka rozpoczęła realizację inwestycji pod nazwą „Modernizacja systemu ciepłowniczego na terenie miasta Praszka”.
W zmianę sytemu ciepłowniczego zaangażowała się również Spółdzielnia Mieszkaniowa, jako największy odbiorca energii cieplnej w mieście. Wybudowano 7/8 kotłowni wraz z siecią przesyłową.
W latach 2006 – 2008 spółdzielnia zrealizowała z udziałem Fundacji Eko Fundusz i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej termomodernizację budynków mieszkalnych będących w jej zasobach mieszkaniowych. W ramach projektu zostały wykonane:
– docieplenia ścian osłonowych budynków i stropodachów,
– wymiana stolarki okiennej i drzwiowej,
– wymiana wewnętrznej instalacji zimnej i ciepłej wody użytkowej
oraz modernizacja układów pomiarowo – rozliczeniowych.
Jeżeli chodzi o inne sprawy z jakimi przyszło zmierzyć się spółdzielniom, w tym praszkowskiej, to np. powszechne uwłaszczenie mieszkań, które miało miejsce w latach 2007 – 2010. Efektem wprowadzonych zmian była możliwość uzyskania prawa własności mieszkania przez osobę, której przysługiwało lokatorskie bądź własnościowe prawo do lokalu na bardzo korzystnych warunkach finansowych. Media różnie określały efekty tych zmian, m. in. jako „tani wykup” czy „wykup za złotówkę”.
Wzrosła także liczba członków spółdzielni w momencie wejścia w życie ustawy z 9 września 2017 r., zwiększająca zakres przynależności członkowskiej w zasobach spółdzielczych, a od 1 stycznia 2019 r. na mocy ustawy, mieszkańcy budynków, w tym wielorodzinnych, którym przysługiwał udział w użytkowaniu wieczystym gruntu, zostali automatycznie uwłaszczeni stając się współwłaścicielami gruntów, na których stoją ich budynki.
Obecnie największym inwestycyjnym wyzwaniem Spółdzielni jest dokończenie budowy niezależnej sieci gazowych kotłowni przyblokowych. Powstają 53 nowe węzły cieplne, które pozwolą obniżyć bardzo wysokie ceny ogrzewania i ciepłej wody, narzucane przez dotychczasowego dostawcę gazu. Pierwsza, eksperymentalna bezobsługowa kotłownia gazowa została oddana do użytku 18 stycznia 2017 r., generuje koszty o 40% mniejsze niż dotychczas. Mieszkańcy bloku do którego została przybudowana, solidarnie zgodzili się ponosić koszty tej inwestycji przez okres jednego roku. Dziś są zadowoleni z zakresu oszczędności i mówią, że „to się opłaciło”. Przekonuje nas to, że decyzja o podjęciu tej inwestycji była zasadna.
Kolejne przyblokowe kotłownie zostały oddane do użytku w październiku 2020r.
Na dzień dzisiejszy majątek Spółdzielni stanowi: 36 budynków, w których znajduje się 42 mieszkania spółdzielcze, 868 mieszkań spółdzielczych własnościowych, 1203 mieszkania o statusie odrębnej własności – łącznie 2113 lokali mieszkalnych w których mieszka ok. 6000 osób, w tym 2287 członków spółdzielni. Ponadto SM posiada parkingi, garaże, place zabaw, obiekty sportowe, tereny zielone, osiedlową sieć internetową, sieć AZART, budynek administracyjny, bazę remontowo – budowlaną, klub osiedlowy. Niestety, z upływem lat zasoby mieszkaniowe spółdzielni ulegają zużyciu technicznemu i wymagają wzmożonej działalności eksploatacyjnej i remontowej, a także skutecznego zarządzania.
Dzięki własnemu zapleczu technicznemu i wykonawcom zewnętrznym wyłanianym na drodze przetargów, prowadzimy prace eksploatacyjne i remontowe spółdzielczych obiektów. Sukcesywnie modernizujemy i remontujemy istniejące zasoby mieszkaniowe, zapewniając właściwą zdolność eksploatacyjną obiektów. Nieustannie dbamy o estetykę naszych osiedli i terenów zielonych.
Od początku swojej działalności Spółdzielnia Mieszkaniowa w Praszce przywiązywała dużą wagę do integracji mieszkańców, rozwijania ich zainteresowań, organizacji opieki nad dziećmi czynnych zawodowo rodziców oraz efektywnego zagospodarowania wolnego czasu członków spółdzielni.
Klub Osiedlowy, który realizuje działalność społeczno – kulturalną spółdzielni, daje możliwość uczestnictwa dzieciom, młodzieży i dorosłym w różnorakich zajęciach plastycznych, muzycznych, tanecznych, wokalnych, sportowych jak i w zajęciach świetlicowych organizowanych w okresie wakacji i ferii zimowych. Takie działania tworzą silne więzi społeczne, emocjonalne, umacniają wspólnotę spółdzielczą i wzbogacają uczestniczące w nich osoby.
